Kioto, Kyōto, miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, nad rzeką Kamo, ok. 47 km na północny wschód od Osaki, ośrodek administracyjny prefektury Kioto. 1452 tys. mieszkańców (1993). Historia: Kolebka kultury i stolica Japonii przez ponad 1000 lat (794-1868) oraz główne centrum japońskiego buddyzmu. Kioto dosłownie “Stołeczne Miasto”, przez wieki było nazywane Heian-kyo (“Stolica Pokoju i Spokojności”), Miyako (“Stolica”), a po przeniesieniu dworu cesarskiego do Tokio - Saikyo (“Zachodnia Stolica”). Ustanowione w 794 nową stolicą państwa przez cesarza Kammu, zostało założone na wzór Changan - siedziby chińskich władców dynastii Tang. Miasto, założone na planie prostokąta, z siecią ulic, rozciągało się na przestrzeni ok. 5 km w linii północ-południe i 4,5 km wzdłuż linii wschód-zachód. Pałac cesarski, otoczony budynkami rządowymi, wznosił się w północnej, centralnej części miasta. Według wzorów Changan, przy lokacji miasta szczególną uwagę zwracano na ochronę północnych naroży, przez które, jak wierzono, złe moce mają wstęp do miasta. W wyniku trzęsień ziemi i niepokojów dziejowych historyczna architektura Kioto została w znacznym stopniu zniszczona. Jedynym przykładem architektury okresu Heian jest wznosząca się kilka km na południowy wschód od miasta, nad brzegami Uji-gawa, Świątynia Byodo. W Kioto znajduje się ok. 1660 świątyń buddyjskich, powyżej 400 sanktuariów shintoistycznych (shinto) i ok. 90 kościołów chrześcijańskich. Do najważniejszych monumentów buddyjskich, należą: Higashi oraz Nishi Honganji (świątynie "Wschodniego i Zachodniego Hongan”), z których pierwsza jest 5-piętrową drewnianą pagodą z IX-VII w. Ryōanji, ze słynnym skalisto-piaskowym ogrodem Zen, Tenryuji, leżąca w zachodniej części miasta, Kiyomizudera, wzniesione na palach w pobliżu wzgórz na wschodzie: Kinkakuji (“Złoty Pawilon”) i Ginkakuji (“Srebrny Pawilon”). Do największych sanktuariów shintoistycznych zaliczają się: Kitano-Tenmangū (947, rekonstruowana 1607), Yasaka i Heian-jingū - wzniesione w 1894 dla upamiętnienia 1100. rocznicy założenia Kioto. W północnej części miasta położony jest Kyoto Gosho - “Pałac Cesarski Kioto”, wzniesiony ok. X-XII w., po pożarze rekonstruowany 1885 według poprzednich monumentalnych założeń. Do ciekawych zabytków zaliczyć należy także: zamek Nijō-jō, XVII w. W pobliżu Kioto znajduje się Katsura Rikyū (“Pałac Katsura”) - letnia rezydencja cesarska z ok. 1600, otoczona ogrodami w stylu japońskim. Duży ośrodek przemysłowy. Przemysł chemiczny, maszynowy, elektroniczny i elektrotechniczny, a także włókienniczy i spożywczy. Rozwija się turystyka. Ważny węzeł komunikacyjny łączący centrum wyspy z portami na wybrzeżach. Ośrodek kulturalno-naukowy. Powiązane hasła